Cây gạo gắn liền với xóm làng Việt Nam, tháng 3 về, những cành cây gạo khẳng khiêu đã trút hết lá trong mùa đông lạnh giá lại bừng lên những bông hoa đỏ như thắp lửa rực rỡ đất trời. Khi cây gạo nở hoa cũng là tín hiệu báo cho biết đất trời đã chuyển từ mùa xuân sang mùa hạ. Vẻ đẹp của cây gạo cũng thu hút niềm say mê yêu thích của rất nhiều người yêu cây cảnh. Cùng Vườn Cây Cảnh tìm hiểu rõ hơn về cây gạo, từ những đặc điểm, công dụng đến ý nghĩa cũng như kỹ thuật trồng và chăm sóc loại cây này nhé.

Nguồn gốc cây gạo

Tên khoa học của cây hoa gạo là Bombax ceiba, thuộc họ Bombacaceae. Loài này phân bố rộng rãi tại khu vực Đông Nam Á và vùng Cận nhiệt đới Trung Hoa.

Có gốc gác từ Ấn Độ, sau đó lan rộng qua các quốc gia như Malaysia, Trung Quốc và Việt Nam. Ở Việt Nam, cây gạo được trồng phổ biến từ đồng bằng cho đến miền núi.

Đặc điểm của cây gạo

Cây gạo là một loại cây xanh khỏe mạnh, có khả năng thích nghi nhanh với môi trường và sinh trưởng tốt. Thân cây gạo có kích thước lớn, có thể cao từ 10 đến 20m, đường kính khoảng 3m, trên thân cây có gai nhỏ. Tuy nhiên, gỗ bên trong lại rất mềm, yếu, không có khả năng ứng dụng vào việc sản xuất các sản phẩm, đồ dùng.

Bộ rễ của cây gạo khỏe mạnh, ăn sâu vào lòng đất, giúp cây đứng vững vàng ở mọi địa hình. Hình dáng của cây gạo khẳng khiu, với các cành lớn vươn dài từ thân sang ngang, cùng các cành nhỏ tập trung ở phía ngọn, tạo ra nhiều bóng mát.

Lá của cây gạo thuộc loại lá kép chân vịt, có 5 lá chét nhỏ. Mùa khô là mùa cây gạo rụng lá. Hoa nở kích thước lớn, rất nổi bật và đẹp mắt, cánh hoa dày dặn, có tổng cộng 5 cánh, màu đỏ tươi. Hoa nở dày đặc phía trên ngọn vào mùa xuân, ngay sau mùa lá rụng.

Quả của cây gạo đậu vào mùa hè, có hình dáng giống với quả cây phượng, khá dài và tách từng hạt riêng biệt. Bên trong quả có nhiều sợi nhỏ như những sợi bông.

Công dụng của cây gạo

Cây gạo được trồng chủ yếu để tạo cảnh quan đô thị. Vỏ của cây gạo có vị cay, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt táo lợi thấp, hoạt huyết tiêu thũng, được sử dụng để chữa các bệnh như viêm loét dạ dày, kiết lỵ, đi phân lỏng, đau khớp, chấn thương, viêm loét ở ngoài da…

Tất cả các phần của cây gạo, từ vỏ thân, rễ, hoa đến lá, đều được sử dụng để chữa các bệnh về đường hô hấp, đường tiêu hóa, đường tiết niệu, trĩ, bong gân, phù nền, gãy xương, đau răng… Vỏ thân cây gạo cũng có tác dụng ức chế trực khuẩn lỵ mạnh hơn so với một số loại thuốc kháng sinh.

Hoa của cây gạo có vị ngọt, tính mát, được sử dụng để giải nhiệt cho cơ thể, sản hậu nhũ thũng và điều trị viêm loét dạ dày.

Ý nghĩa cây hoa gạo

Cây hoa gạo tượng trưng cho tình yêu son sắt, thủy chung

Hoa gạo được coi là biểu tượng của tình yêu thủy chung và kiên định. Câu chuyện sự tích về hoa gạo, đôi vợ chồng luôn yêu nhau và chờ đợi nhau dù gặp khó khăn, xa cách. Đó là một biểu hiện của tình yêu son sắt, luôn tin tưởng và hy vọng vào sự đoàn tụ trong tương lai.

Cây hoa gạo tượng trưng cho vẻ đẹp mộc mạc của làng quê

Hoa gạo gắn với tuổi thơ và vẻ đẹp mộc mạc của làng quê. Ở nước ta, hầu như mọi ngôi làng ở đồng bằng Bắc Bộ đều thấy cây hoa gạo. Mỗi khi mùa hoa gạo về, với những đóa hoa đỏ rực nở khắp nơi, tạo nên một khung cảnh độc đáo và yên bình.

Cây hoa gạo mang lại sự bình yên, hạnh phúc, tốt lành

Câu “Thân cây đa, ma cây gạo” trong dân gian đã truyền đạt ý nghĩa tích cực về sự bình yên và hạnh phúc mà cây hoa gạo mang lại. Trong phong thủy, hoa gạo là biểu tượng của sự an lành, có khả năng xua đuổi tà ma và quỷ dữ, giúp bảo vệ người dân khỏi những điều xấu xa.

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây hoa gạo

Cây gạo thích hợp với khí hậu nhiệt đới, dễ trồng và dễ nhân giống tại Việt Nam. Đất trồng cây gạo không cần phải màu mỡ, có thể sử dụng bất kỳ loại đất nào xung quanh bạn. Thường xuyên tưới nước cho cây, tránh tưới quá nhiều gây ngập úng và thối rễ.

Theo ông bà ta, cây gạo không nên đặt trong nhà, nên nó thường được đặt tại các khu vực công cộng như khu công nghiệp, công viên. Thời điểm lý tưởng nhất để trồng cây là vào mùa hè hoặc mùa xuân. Bạn nên thường xuyên cắt tỉa cành để tạo dáng đẹp và gọn gàng hơn cho cây.

Bạn cũng phải kiểm soát sâu bệnh cho cây gạo, nhất là khi vào mùa ẩm ướt. Nếu muốn nhân giống cây gạo, bạn có thể lựa chọn một trong các phương pháp phổ biến như giâm cành, chiết cành, và gieo hạt.

Vừa rồi là những thông tin về cây gạo, một loại cây thích hợp với khí hậu nhiệt đới, được trồng và nhân giống phổ biến tại Việt Nam.

Để tìm hiểu thêm về cây cảnh và dụng cụ chăm sóc sân vườn, bạn có thể truy cập trang web của Vườn Cây Cảnh để khám phá thêm nhiều thông tin hữu ích.